Twój koszyk jest pusty

Dwór w Ciciborze Dużym

Informacje ogólne

Lokalizacja: województwo lubelskie, powiat bialski, gmina Biała Podlaska

Rodzaj obiektu:
Dwór
Zastosowanie:
opuszczony
Stan zachowania:
Zniszczony
Zespół:
dworsko-parkowy
Skład zespołu:
dwór, park, spichlerz, obora
Gminna ewidencja
zabytków:
dwór, park, spichlerz, obora

Posiadasz więcej informacji
o obiekcie? Skontaktuj się z nami!

Zapoznaj się z historią dworu w Ciciborze Dużym

Przeczytaj więcej informacji o dworze w Ciciborze Dużym. Poznaj jego historię. Miłego czytania!

Historia

Majątek ziemski Cicibór Duży został w XVI wieku nadany przez Kazimierza Jagielończyka Owłaszko i Juszko. W 1577 roku właścicielką majątku była Pani Piotrowa Kopciowa. Stanisław Oleński w 1580 roku był wymieniany jako osoba, która w imieniu swojej małżonki opłaciła pobór z tego majątku. W tamtym czasie istniała już siedziba dworska. Zatrudniano w niej ogrodników bezrolnych, od której wymieniony wcześniej Stanisław Oleński (uważany za drugiego męża Pani Kopciowej) uiścił pobór.

Kolejnym właścicielem dóbr w 1583 roku został Mikołaj Kiszka, wojewoda podlaski, który przekazał majątek swojej żonie Barbarze z Chodkiewiczów. Po jego śmierci dobra przeszły na jego syna również Mikołaja Kiszkę, który był starostą drohickim.

W XVII wieku Cicibór przeszedł na własność rodziny Świderskich. W drugiej połowie XVII wieku majątek został włączony do hrabstwa bialskiego dóbr radziwiłłowskich. Z 1745 roku pochodzi najstarszy znany inwetarz Cicibora, który opisuje siedzibę.

Siedziba dworska ulokowana była w miejscu, które posiadało pewne walory obronne. Z jednej strony otoczona była rzeką, a z drugiej bagiennymi rozlewiskami, równocześnie posiadając stosunkowo łatwe do obrony przejście przez rzekę (obok młyna) i przez wydłużony staw młyński, który ciągnął się równolegle do rzeki. Pierwotna kompozycja powstała w XV wieku i składała się z sześciu kwater, które oddzielone były drogą przecinającą założenie wzdłuż, trzy z nich były zajęte przez ogrody, a kolejne trzy przez zabudowania, w tym jedna przez cerkiew wraz z cmentarzem, a druga przez dwór z zabudowaniami mieszkalnymi towarzyszącymi dworami, z kolei trzecia przez budynki gospodarcze.

Stan założenia określony został w wcześniej wymienionym inwentarzu z 1745 roku jako dobry. Był wręcz ewenementem na tle innych stale wydzierżawianych folwarków dóbr radziwiłłowskich. Stało się to za sprawą Pana Konsyliarza, który dobrze zarządzał majątkiem. Niestety po zmianie w dzierżawcy, kiedy dobra zostały oddane w zastaw w 1790 roku, stan folwarku w krótkim czasie znacznie się pogorszył. Nieco inny obraz majątku w Ciciborze przedstawia kolejny jego inwentarz z 1809 roku. Przede wszystkim ucierpiały ogrody ciciborskie. Folwark został przejęty w posesję zastawną przez Kaspra Gruszeckiego, który poczynił w nim pewne inwestycje. W 1820 roku stał się on właścicielem majątku. W rękach jego rodziny Cicibór pozostał do trzeciej ćwierci XIX wieku.

Po nich majątek przeszedł w ręce Budziszewskich, którzy nadali mu kształt, który fragmentarycznie zachował się do lat 80. XX wieku.

Kolejnym właścicielem po 1905 roku został Michał Pereszykwina, a przed wybuchem I wojny światowej majątek przeszedł na własność Kazimierza Gierkiewicza.

W 1915 roku Kozacy spalili dwór w Ciciborze Dużym. W kolejnych latach 1915-1920 majątek był niszczony czterokrotnie.

Kiedy wojna się zakończyła, Gierkiewicz zwrócił się w 1921 roku do Okręgowego Urzędu Ziemskiego w Lublinie, chcąc pozyskać środki na odbudowę majątku. Poprosił o zezwolenie na parcelację części majątku. Parcelacja zakończyła się w 1928 roku i dzięki niej w latach 20. XX wieku wzniesiono m.in. budynek nowego dworu.

Lata 30. XX wieku przyniosły w Ciciborze kolejne zmiany. Dobra przejął po swoim ojcu Jan Gierkiewicz.

Po wkroczeniu we wrześniu 1939 roku wojsk radzieckich do Cicibora, zdewastowano i ograbiono dwór. W latach 1939-1944 majątek znajdował się pod zarządem niemieckim. Jeszcze większe zniszczenia założenia nastąpiły jednak latem 1944 roku, kiedy kwaterowały tutaj powracające ze wschodniego frontu oddziały węgierskie.

Po zakończeniu się II wojny światowej, do 1947 roku majątkiem ciciborskim zarządzał rządca oddelegowany przez Państwowe Nieruchomości Ziemskie Oddział w Lublinie. Później w majątku powstał PGR, a w budynku dworu ulokowano szkołę. Po reformie administracyjnej w 1954 roku dwór stał się siedzibą Milicji Obywatelskiej oraz powstały w nim biura dla Gromadzkiej Rady Narodowej. W 1958 roku majątek został odłączony od PGR-u i utworzono tutaj Stację Doświadczalną Oceny Odmian. Obecnie dwór z roku a rok coraz bardziej niszczeje.

Źródła wiedzy
  • Ewa Bończak-Kucharczyk, www.ogrodowy.minigo.pl - materiały zostały udostępnione za zgodą twórców witryny.

Opracowała: Nina Herzberg-Zielezińska, zdjęcia: www.dwory.cal24.pl, autor: Andrzej Łuczyński, kwiecień 2010 r. (udostępniono za zgodą autora).

logo dwory i pałace polski

Copyright © 2020 Dwory i Pałace Polski. Powered by Indico S.C.  & Joomla! CMS 

Postaw mi kawę na buycoffee.to

Znajdż nas na:

Instagram Facebook Facebook youtube

Kontakt

Indico S.C. , Przyjaźni9, 84-215 Gowino
NIP: 5882424318, REGON: 366309509

Kontakt z redakcją:

Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.